Ani ve beklenmedik kaza ve hastalıklar sonucunda meydana gelecek sıkıntıların üstesinden gelmek yeterince zor bir durumdur. Ancak aynı anda meydana gelebilecek maddi kayıpların üstesinden gelmek daha da zor olabilir.

Ferdi kaza sigortası, kaza sonucu uğranabilecek maddi kayıpları teminat altına alarak, hayatın bu zorlu anlarında hiç değilse işin maddi boyutunu unutmanıza yardımcı olur.

Teminat Kapsamı

Ferdi kaza poliçeleri, kişinin poliçe kapsamında tanımlanan bir kaza nedeniyle, ölümü, geçici veya  sürekli olarak iş görme yeteneğini kaybetmesi durumunda, toplu bir para veya azami olarak belirlenmiş bir süre boyunca, aylık veya üç aylık gelir şeklinde tazmin edilmesini sağlayan poliçelerdir. Poliçe, genellikle yıllık olarak düzenlenir ve dönem sonunda, sigortalı, prim ödemeye devam etmeye hazır olsa dahi, sigortacının poliçeyi yenilememe hakkı söz konusudur. Sigortalının mesleği, önemli bir risk değerlendirme faktörü olmasına karşın, herhangi bir işte çalışmayan kişiler için de teminat verilebilmektedir. Kişi kendi adına veya sigorta edilebilir menfaatin bulunduğu hâllerde, bir başkası adına da poliçe yaptırabilmektedir. Bu poliçeler, kazaya bağlı  olarak sigortalının yapmak durumunda olduğu tedavi harcamalarını da temin etmektedir.

Ferdi Kaza Sigortası Prim Ödemeleri

Ferdi kaza sigortası primleri poliçe üzerinde yazılı vadede ödenir ya da kredi kartından tahsil edilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Prim ödeme borcunda temerrüde düşülmesi hâlinde Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır ve Borçlar Kanunu’nun 107’nci maddesinin 3’üncü bendi uyarınca herhangi bir mehile gerek kalmaksızın sözleşme derhal feshedilmiş olur.

Ferdi Kaza Sigortası Vergi Avantajı

1. Gider Vergisi Yönünden:

Bu sigortanın teminat primleri Gider Vergisi’ne tabi değildir.

2. Gelir Vergisi Yönünden:

• Ücretliler Açısından:

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 63/3 maddesi gereği; ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primler,

• Sigortanın Türkiye’de kâin ve merkezi Türkiye’de bulunan bir sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması,
• Sigorta priminin ödenmiş olduğunun belgelendirilmiş olması,  

şartıyla gelir vergisi matrahından indirilebilmektedir.

Ödenen primlerin, gelir vergisi matrahından indirilebilmesi için ödendiği ayda elde edilen ücretin %5’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmaması gerekir.

• Beyana Tabi Vergi Mükellefleri Açısından:

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 89/1 maddesi gereği; mükelleflerin yıllık beyanname ile bildirecekleri gelirlerden şahsına, eşine ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için ödenen primler,

• Sigortanın Türkiye’de kâin ve merkezi Türkiye’de bulunan bir sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması,
• İndirilecek sigorta prim tutarının gelirin elde edildiği yılda ödenmiş olması,

şartıyla gelir vergisi matrahından indirilebilmektedir.

Ödenen primlerin, gelir vergisi matrahından indirilebilmesi için beyan edilen gelirin % 5’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmaması gerekir.

Dikkat Edilecek Hususlar

• İnsan hayatının değerini veya  organlarını yitirmesi sonucu, maddi kayıplarını belirlemek mümkün olmasa da, teminat limiti belirlemek gerekir. Sigorta teminat limitinin belirlenmesinde meslek, yaş gibi bazı özellikleri dikkate alınır. Bu limit sigortalının talebine istinaden belirlenir.
• Poliçe üzerinde yazılı teminat limiti çerçevesinde bütün dünyada geçerlidir.
• Poliçeler genellikle yıllık olmakla birlikte bir yıldan kısa süreli de olabilmektedir.

MADDE 1 - İşbu poliçe, aşağıdaki şartlar dairesinde, sigortalıyı sigorta müddeti içinde maruz kalacağı kazaların neticelerine karşı temin eder.

MADDE 2 - Bu poliçedeki kaza tabirinden maksat ani ve harici bir hadisenin tesiriyle sigortalının iradesi dışında ölmesi veya cismani bir arızaya maruz kalmasıdır.

MADDE 3 - Aşağıdaki hâller de kaza sayılır:

1. Birdenbire ve beklenilmeyen bir şekilde intişar eden gazların teneffüsünden.
2. Yanıklardan ve ani bir hareket neticesinde adale ve sinirlerin incinmesi, burkulması ve kopmasından.
3. Yılan veya haşerat sokması neticesinde husule gelen zehirlenmeler.
4. Isırılma neticesinde meydana gelen kuduzdan mütevellit vefat hâli veya cismani arızalar.

MADDE 4 - Aşağıdaki hâller kaza sayılmaz:

1. Her nevi hastalıklarla bunların neticelerinin ve marazi bir hâlin,
2. Sigortanın şümulüne giren bir kaza neticesinde vukua gelmediği takdirde, sühunetin, donma, güneş çarpması ve konjestion gibi tesirlerinin,
3. Herhangi akıl ve ruh haleti ile olursa olsun, intiharın veya intihara teşebbüsün,
4. Aşikâr sarhoşluğun, sigortanın şümulüne giren bir kazanın icap ettirmediği ahvalde uyuşturucu madde kullanmanın, ilaç ve zararlı madde almanın,
5. Sigortanın şümulüne giren bir kazanın icap ettirmediği cerrahi; müdahalenin (ameliyatın) ve her türlü şua tatbikinin, tevlit ettiği vefat hâli veya cismani arızalar.

MADDE 5 - Aşağıdaki hâller sigortadan hariçtir:

1. Harp veya harp mahiyetindeki harekât, ihtilal, isyan, ayaklanma veya bunlardan doğan iç kargaşalıklar,
2. Grevlere, lokavt edilmiş işçi hareketlerine, halk hareketlerine kavgalara iştirak,
3. Cürüm ve cinayet işlemek veya bunlara teşebbüs,
4. Tehlikede bulunan eşhas ve malları kurtarmak hâli müstesna, sigortalının kendisini bile bile ağır tehlikeye maruz bırakacak hareketlerde bulunması,
5. 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar.
6. Nükleer rizikolar veya nükleer, biyolojik ve kimyasal silah kullanımı veya nükleer, biyolojik ve kimyasal maddelerin açığa çıkmasına neden olacak her türlü saldırı ve sabotaj,
7. 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve buna bağlı sabotajlara katılmak

Suda boğulmalar, sigortanın şümulüne giren bir kaza neticesinde vuku bulmadığı takdirde sigortadan hariçtir.

MADDE 6 - Aksine mukavele yoksa aşağıdaki hâller de sigortadan hariçtir:

1. Motosiklet ve takma motorlu bisiklet kullanmak ve bunlara binmek,
2. Açık deniz balıkçılığı ile sürek ve sürgün avları, yaban domuzu ve sair vahşi hayvan avcılığı ve yüksek dağlarda avcılık,
3. Dağlara ve cümudiyelere tırmanma suretiyle yapılan dağcılık, kar veya buz üzerinde yapılan bilumum sporlar (kayak, patinaj, hokey ve boksley gibi); cirit oyunu, manialı binicilik, polo, rugbi, eskrim, halter, güreş, boks, basketbol, futbol ve yelken sporları ile ağır ve tehlikeli jimnastik hareketleri ve profesyonel spor hareketleri,
4. Her nevi spor müsabakaları ile sürat ve mukavemet yarışları,
5. Havada yolcu sıfatından gayri bir sıfatla uçuş,
6. Deprem, sel, yanardağ püskürmesi  ve yer kayması.
7. 5'inci maddenin (e) bendinde belirtilen zararlar ve aynı maddenin (g) bendinde belirtilen terör ve sabotaj eylemlerine katılma hâli hariç olmak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler.
8. Sigortanın Mülki Hududu

MADDE 7 - İşbu sigorta teminatı Türkiye hudutları dışında da caridir.

Teminat Nev'ileri

MADDE 8 - Verilen ve verilmeyen teminatların poliçenin ön yüzünde belirtilmesi kaydıyla, aşağıda belirtilen vefat ve daimi maluliyet teminatlarına ilave olarak, gündelik tazminat ve tedavi masrafları teminatlarının biri veya her ikisi  verilebilir.

A) Vefat Teminatı:

İşbu poliçe ile temin edilen bir kaza, sigortalının derhal veya kaza tarihinden itibaren bir sene zarfında vefatına sebebiyet verdiği takdirde, sigorta bedeli poliçede gösterilen menfaattarlara, yoksa kanuni hak sahiplerine ödenir.

B) Daimi Maluliyet Teminatı:

İşbu poliçe ile temin edilen bir kaza, sigortalının derhal veya kaza tarihinden itibaren iki sene zarfında daimi surette maluliyetine sebebiyet verdiği takdirde tıbbi tedavinin sona ermesini ve daimi maluliyetin kat'i surette tespitini müteakip, daimi maluliyet sigorta bedeli aşağıda münderiç nispetler dahilinde kendisine ödenir.

Sigorta Bedelinin (%)

İki gözün tamamen kaybı: 100
İki kolun veya iki elin tamamen kaybı: 100
İki bacağın veya iki ayağın tamamen kaybı: 100
Bir kol veya bir el ile beraber bir bacağın veya bir ayağın tamamen kaybı: 100
Umumi felç: 100
Şifa bulmaz akıl hastalığı: 100

Sağ-Sol (%)

Kolun veya elin tamamen kaybı: 60-50
Omuz hareketinin tamamen kaybı: 25-20
Dirsek hareketinin tamamen kaybı: 20-15
Bilek hareketinin tamamen kaybı: 20-15
Baş parmak ile şehadet parmağının tamamen kaybı: 30-25
Baş parmak ile beraber şehadet parmağından gayri bir parmağın tamamen kaybı: 25-20
Şehadet parmağı ile beraber baş parmaktan gayri bir parmağın tamamen kaybı: 20-15
Baş ve şehadet parmaklarından gayri üç parmağın tamamen kaybı: 25-20
Yalnız baş parmağın tamamen kaybı: 20-15
Yalnız şehadet parmağının tamamen kaybı: 15-10
Yalnız orta parmağın tamamen kaybı: 10-8
Yalnız yüzük parmağının tamamen kaybı: 8-7
Yalnız küçük parmağın tamamen kaybı: 7-6
Bir bacağın dizden yukarısından tamamen kaybı: 50
Bir bacağın dizden aşağısından tamamen kaybı: 40
Bir ayağın tamamen kaybı: 40
Bir ayağın bütün parmaklar dahil kısmen kesilmesi: 30
Bir kalçanın hareketinin tamamen kaybı: 30
Bir dizin hareketinin tamamen kaybı: 20
Bir ayak bileği hareketinin tamamen kaybı: 15
Bir ayak baş parmağının tamamen kaybı: 8
Kırılan bir bacağın iyi kaynamaması: 30
Kırılan bir ayağın iyi kaynamaması: 20
Kırılan bir diz kapağının iyi kaynamaması: 20
Bir bacağın 5 santimetre veya daha fazla kısalması: 15
Bir gözün tamamen kaybı veya iki gözün rüyet kudretinin yarı yarıya kaybı: 25
Her iki kulağın tamamen sağırlığı: 40
Bir kulağın tamamen sağırlığı: 10
Kırılan alt çenenin iyi kaynamaması: 25
Amudi fikarinin bariz inhına ile müterafik hareketsizliği: 30
Göğüs kafesinde devamlı şekil bozukluğu yapan kaburga kırıklığı: 10

Yukarıdaki cetvelde zikredilmemiş bulunan maluliyetlerin nispeti, daha az vahim olsalar bile, bunların ehemmiyet derecelerine göre ve cetvelde yazılı nispetlere kıyasen tayin olunur.

Daimi maluliyet nispetlerinin tayininde sigortalının meslek ve san'atı nazarı itibara alınmaz.

Bir uzvun veya bir uzuv kısmının kaybı tabiri, o uzvun veya uzuv kısmının kat'i ve mutlak surette vazife görememesini ve kullanılamamasını ifade eder.

Bir kazadan evvel esasen hiçbir surette vazife göremeyen ve kullanılamayan bir uzvun veya bir uzuv kısmının kaybı tazmin olunmaz.

Bu kazadan evvel kısmen malul bulunan bir uzvun veya bir uzuv kısmının maluliyet nispeti kaza sebebiyle arttığı takdirde tazminat, kazadan evvelki nispet ile sonraki nispet arasındaki farka göre hesaplanır.

Aynı kazadan dolayı muhtelif uzuvlarda veya uzuv kısımlarında meydana gelen maluliyetler için ayrı ayrı hesap edilecek tazminatın yekûnu poliçede gösterilen meblağı geçemez.

Sigortalı solak olduğu takdirde, yukarıdaki cetvelde sağ ve sol el için tayin olunan nispetler maküsen tatbik olunur.

C) Gündelik Tazminat:

Sigortalı, kaza neticesinde muvakkaten çalışamayacak duruma düşerse, kendisine poliçede yazılı gündelik tazminat ödenir.

Sigortalı, kısmen çalışabilecek durumda bulunduğu veya bilahare kısmen çalışabilecek duruma geldiği takdirde, o tarihten itibaren gündelik tazminat yarıya indirilir.

İşbu tazminat tıbbi tedavinin başladığı günden, sigortalının iyileşerek çalışabilecek duruma geldiği güne kadar ödenir, Ancak bu müddet 200 günü geçemez.

D) Tedavi Masrafları Teminatı:

Tedavi masraflarının da sigorta teminatına dahil olduğu poliçede ayrıca tasrih edilmiş olması şartıyla sigortacı, kaza gününden itibaren bir sene zarfında ihtiyar edilmiş doktor ücreti ile ilaç, radyografi, banyo, masaj, hastahane ve diğer tedavi masraflarını (nakil ücretleri hariç) poliçede bu teminat için tespit olunan meblağa kadar öder.

Tabii veya sun'i sabit dişlere kaza neticesinde arız olan hasarların protez masrafları tedavi masrafları müemmen meblağının azami % 10'una kadar tazmin olunur.

Tedavi masrafları için, sigortalının çalıştığı müessese veya kanunen mecburi sigortalar tarafından vaki tediyeler sigortacının ödeyeceği tazminattan indirilir.

Tedavi masraflarının müteaddit sigortacılar tarafından temin edilmiş olunması hâlinde bu masraflar sigortacılar arasında, teminatları nispetinde paylaşılır.

Sigortacı ödediği tedavi masrafları dolayısıyla mesul üçüncü şahıslara karşı tediye ettiği meblağ kadar sigortalının yerine kaim olur.

Teminat Nev'ilerinin İçtimaı

MADDE 9 - Bir kaza, vefat ve daimi maluliyet tazminatına aynı zamanda hak kazandırmaz. Ancak, daimi maluliyet tazminatı almış bulunan sigortalı, kazanın vukuu tarihinden itibaren bir sene zarfında ve bu kaza neticesinde vefat ettiği takdirde hak sahiplerine, ''Sigortalıya ödenmiş bulunan daimi maluliyet tazminatı ile vefat tazminatı arasındaki fark ödenir.

Gündelik tazminat ve tedavi masrafları vefat veya daimi maluliyet tazimatından indirilmez.

Kazanın Neticesini Ağırlaştıran Hâller

MADDE 10 - Bir kaza sonunda husule gelen neticeler, kazadan evvel mevcut olan veya sonradan meydana gelen ve her hâlde kaza ile ilgisi bulunmayan hastalık, bedeni teşekkülatın bozukluğu veya sigortalının kusuru neticesinde tedavinin kifayetsiz, yanlış veya fena yapılmış olması sebebiyle vahamet kesbederse, ödenmesi icap eden tazminat miktarı husule gelmiş olan neticeye göre hesap edilmeyip, aynı kazanın tamamen sıhhatli bir kimsede tıbbi tedavinin tam ve fenni bir surette yapılmış olması şartı ile tevlit edebileceği neticeye göre tayin edilir.

Sigorta Ettirenin Beyan Mükellefiyeti

MADDE 11 - İşbu Mukavele sigorta ettirenin beyanı esas tutularak akdedilmiştir.

Sigorta ettiren teklifname ve bunu tamamlayıcı vesikalarda kendisine sorulan suallere doğru cevap vermek ve sigortanın mevzuunu teşkil eden rizikonun takdirine müessir olabilecek hususattan kendisince bilinenleri de beyan etmekle mükelleftir. Sigorta ettiren, sigortanın daha ağır şartlarla temin edilmesini icap ettiren hâllerde hakikate aykırı veya noksan beyanda bulunmuşsa:

1. Sigorta ettirenin kastı tahakkuk ederse, Sigorta Poliçesi hükümsüzdür.
2. Sigorta ettirenin kastı bulunmadığı hâllerde sigortacı, rizikonun, ağırlığı ile mütenasip prim farkını almak suretiyle sigorta poliçesini yürürlükte tutmak veya feshetmek şıklarından birini seçer. Feshi şıkkını seçtiği takdirde keyfiyeti, ıttıla tarihinden itibaren bir ay içinde sigortalıya ihbar eder. Fesih ihbarının postaya verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de sigorta sona erer ve işlemeyen sigorta müddetine ait prim iade olunur. Müddetinde kullanılmayan fesih hakkı düşer. Hakikate aykırı veya noksan beyan hâlleri hasarı vukuundan sonra öğrenilirse, sigorta ettirenin kastı bulunan hâllerde tazminat ödenmez, kastı bulunmayan hâllerde, tahakkuk ettirilen primle, tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki nispet dairesinde tazminattan indirme yapılır.

Rizikonun Değişmesi

MADDE 12 - Sigorta ettiren, teklifnamede beyan veya poliçenin hususi şartlan içine dercedilmiş bulunan hususlarda sigorta müddeti içinde vuku bulacak bilcümle değişiklikleri -bilhassa meslek ve meşguliyet tebeddülü, körlük ve sağırlık hâlleri, sar'a, kısmi veya tam felç, verem, akıl ve sinir hastalıkları gibi- sigortacıya yazılı olarak derhal ihbarla mükelleftir.

Değişiklikler rizikoyu ağırlaştırıcı mahiyette olup da sigortacıya en geç sekiz gün içinde bildirilmiş ise, sigortacı:

1. Ya munzam bir prim almak suretiyle sigortanın devamını kabul eder,
2. Veya keyfiyetten haberdar olduğu tarihten itibaren 8 gün içinde mukaveleyi fesheder.

Bu takdirde sigorta, feshin yazılı olarak ihbarı ile sona erer ve işlemeyecek günlere ait prim, gün esasına göre iade olunur. Fesih hakkının müddetinde kullanılmaması hâlinde sigortanın hükmü devam eder.

Sigorta ettiren değişiklik keyfiyetini sigortacıya ihbar etmediği hâlde dahi sigortacı, vaki değişikliği öğrendikten sonra 8 gün içinde mukaveleyi feshetmez veya sigorta primini tahsil etmek gibi sigortanın hükmünün devamına razı olduğunu gösterir bir harekette bulunursa fesih hakkı düşer.

Munzam primin ödenmesinde uyuşulamazsa, fesih hakkını sigortalı da kullanabilir Bu takdirde mukavele feshin ihbarı ile hükümden düşer ve işlemeyecek günlere ait prim, kısa müddetli sigorta esasına göre, iade edilir.

Değişiklikler rizikoyu hafifletici mahiyette olur ve primin indirilmesini icap ettirir ise değişikliğin ihbarı tarihinden itibaren prim farkı kısa müddetli sigorta esasına göre iade edilir.

Bu madde mevzuu ihbar mükellefiyeti yerine getirilmediği ve değişiklik rizikoyu ağırlaştırıcı mahiyette olduğu takdirde sigortacı, rizikonun tahakkuku hâlinde mesul olmaz. Meğerki tehlike ağırlaşması ile tahakkuk eden riziko arasında bir illiyet rabıtası bulunmaya.

Rizikonun Gerçekleşmesi Hâlinde Sigorta Ettirenin Vecibeleri

MADDE 13 -

A) Rizikonun Gerçekleştiğinin İhbarı:

Sigorta ettiren veya hak sahipleri rizikonun gerçekleştiğini öğrendikleri tarihten itibaren beş gün içinde keyfiyeti sigortacıya yazı ile bildirmeye mecburdur.

Sigorta ettiren veya hak sahipleri mezkûr ihbarda kazanın yerini, tarihini ve sebeplerini bildirmek ve ayrıca tedaviyi yapan doktordan kazanın tevlit ettiği durum ile bunun muhtemel neticelerini mübeyyin bir rapor istihsal ederek sigortacıya göndermekle mükelleftir.

B) Tedaviye Başlama ve Lüzumlu Tedbirleri Alma:

Kazayı müteakip derhal bir doktor çağrılarak gereken tedaviye başlanması ve kazazedenin iyileşmesi için icap eden bilcümle tedbirlerin alınması meşruttur.

Sigortacı her zaman kazazedeyi muayene ve sıhhi durumunu kontrol ettirmek hakkını haiz olup, bu muayene ve kontrollerin yapılmasına müsaade edilmesi mecburidir.

Kazazedenin tedavisi ve iyileşmesi hakkında sigortacının tabibi tarafından yapılacak tavsiyelere ve verilecek direktiflere riayet de şarttır.

Yukarıda (A) ve (B) paragraflarında derpiş edilen vecibeler:

1. Kasten yerine getirilmediği takdirde poliçeden doğan haklar zayi olur.
2. Kusur neticesinde yerine getirilmediği ve bu sebeple kaza neticeleri ağırlaştığı takdirde sigortacı ağırlaşan kısımdan mesul olmaz.

C) Lüzumlu Vesaikin Tevdii:

Sigorta ettiren veya hak sahipleri, kaza neticeleri ve tediyesi gereken meblağın tespiti ile ilgili olarak sigortacının isteyeceği lüzumlu vesaiki tevdi etmekle mükelleftir.

Rizikonun Gerçekleşmesini Müteakip Mukavelenin Durumu 

MADDE 14 - Sigortacı veya sigorta ettiren tazminat tediyesini gerektiren bir kazayı müteakip sigorta mukavelesini işlememiş günler için, fesih hakkını haizdir. Fesih hakkı tazminatın tediye edildiği günden sonra kullanılamaz.

Mukaveleyi sigortacı feshettiği takdirde sigorta, fesih ihbarının postaya verildiği tarihten itibaren on beş gün sonra öğleyin saat 12.00'de sona erer ve işlememiş günlerin primleri, gün esasına göre, sigorta ettirene iade olunur.

Mukaveleyi sigorta ettiren feshettiği takdirde, sigorta feshin ihbarı ile hükümden düşer ve işlememiş günlere ait primler iade olunmaz.

Tazminatın Tespit Şekli

MADDE 15 -

1. Bu poliçe gereğince ödenecek tazminatın miktarı evvelemirde taraflar arasında uyuşularak tespit olunur.
2. Taraflar uyuşamadıkları takdirde tazminat miktarı gerek vefat, daimi maluliyet ve çalışmaktan muvakkaten mahrumiyet hâllerinin sebepleri, gerekse maluliyetin derecesi ve gündelik tazminat veya tedavi masrafları gibi tazminat miktarının tespitine müessir maddi unsurlar göz önünde bulundurulmak suretiyle hakem bilirkişi marifetiyle tespit edilir.
   1. Taraflardan her biri kendi hakem bilirkişisini tayin ve irac ve bu iki hakem bilirkişi tespit muamelesine başlamadan evvel, uyuşamadıkları hususlar hakkında kat'i kararlar ittihazı için ve salahiyeti buna münhasır olmak üzere tayinlerinden en geç yedi gün içinde üçüncü bir hakem bilirkişi seçerler.
   2. Taraflardan biri diğer tarafça yapılan tebliğden itibaren 15 gün içinde hakem bilirkişi tayin etmezse yahut tarafların hakem bilirkişileri üçüncü hakem bilirkişinin intihabı hususunda 7 gün zarfında ittifak edemezlerse ikinci tarafın hakem bilirkişisi veya üçüncü hakem bilirkişi ilk müracaatta bulunan tarafın talebi üzerine, 19'ncu madde gereğince salahiyetli mahkeme tarafından tayin edilir.
   3. Sigortalı hakem bilirkişisini tayinden sonra vefat ettiği takdirde dahi hakem bilirkişi vazifesinin intacına kadar salahiyetli kalır.
   4. Hakem bilirkişilerden birinin vefatı, istifası veya reddi hâlinde yenisini tayin salahiyeti, hakem bilirkişisi vefat veya istifa etmiş veya reddedilmiş olan tarafa aittir. Üçüncü hakem bilirkişinin vefatı, istifası veya reddi hâlinde de yenisinin intihabı salahiyeti evvelemirde taraf hakem bilirkişilerine aittir. Bu salahiyetler (a) ve (b) bentleri hükümleri dairesinde kullanılır.
   5. Taraflar uyuştukları takdirde tespit muamelesini tek hakem bilirkişiye dahi yaptırabilirler.
   6. Taraflardan her biri kendi hakem bilirkişisinin ücret ve masraflarını öder, üçüncü hakem bilirkişinin veya tek hakem bilirkişinin ücret ve masrafları taraflar arasında yarı yarıya taksim olunur.
   7. Hakem bilirkişi heyeti veya tek hakem bilirkişi tetkikatını icrada Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun hükümleri ile bağlı olmayıp mutlak surette serbesttir.
   8. Hakem bilirkişi kararlarına ancak Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunundaki hakem kararlarına ait itiraz sebeplerine istinaden veya kararın aşikâr bir surette fenne veya hüsnüniyet kaidelerine aykırı olması hâlinde kararın tebliği tarihinden itibaren 15 gün içerisinde salahiyetli Asliye Mahkemesinde itiraz olunabilir.
3. Hakem bilirkişi heyetinin veya tek hakem bilirkişinin vereceği karar taraflar için kat'i ve nihai mahiyeti haizdir.
4. Tazminat miktarı taraflar arasında uyuşularak veya hakem bilirkişiler tarafından tespit edilmedikçe tazminatın ödenmesi için sigortacıdan bir guna mütalebatta bulunulamaz.

Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü

MADDE 16 - Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının mesuliyetinin başlayacağının kararlaştırıldığı hâllerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi hâlinde teminat durduğu yerden devam eder. Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi hâlinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hâle gelir.

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hâllerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.

İdare Masrafı ile Vergi, Resim ve Harçlar

MADDE 17- Sigorta primlerine, sigorta bedeline ve poliçeye müteallik olarak halen mevcut veya ilerde vaz olunacak vergi, resim ve harçlarla poliçede gösterilen idare masrafı sigorta ettirene aittir.

İkametgâh

MADDE 18 - Sigortanın akdinde sigorta ettiren tarafından beyan edilen ikametgâh adresi poliçeye dercedilir. Sigorta ettiren ikametgâhını değiştirdiği takdirde bunu derhal taahhütlü mektupla sigortacıya bildirmeye mecburdur. Aksi takdirde sigortacı tarafından yapılacak tebligatın sigorta ettirene ulaşmamış olmasından doğacak bütün neticelerden sigorta ettiren mesuldür.

Salahiyetli Mahkeme

MADDE 19 - Salahiyetli mahkeme, davanın sigorta ettiren tarafından ikamesi hâlinde sigortacının merkezinin veya poliçeyi tanzim eden acentenin, sigortacı tarafından ikame edilmesi hâlinde ise sigorta ettirenin 18'nci maddede zikri geçen ikametgâhının bulunduğu mahal mahkemesidir.

Mürürü Zaman

MADDE 20 - Sigorta mukavelesinden doğan bütün mutalebeler iki yılda mürürü zamana uğrar.

Son Düzenleme Tarihi: 1 Temmuz 2006